Stichting HoPe heeft in 2020 een project voor bosbouw opgezet. Het initiatief kwam van de bewoners van inheemse berggemeenschappen in de provincie Urubamba van het departement Cusco in Peru. Veel families uit de gemeenschappen hadden vóór de COVID-pandemie inkomsten uit nationaal maar vooral internationaal toerisme. Maar de COVID-pandemie sloot het land hermetisch af voor buitenlandse toeristen en ook binnen Peru was reizen niet toegestaan. De bewoners verloren van de ene op de andere dag hun inkomsten en werden met de neus op de feiten gedrukt: hun inkomsten waren vooral afhankelijk van het toerisme.

Tien jaar geleden hadden inheemse gemeenschappen in andere streken van het departement met ondersteuning van een NGO grote dennenbossen aangeplant. Deze dennenbossen leveren de gemeenschappen nu al inkomsten op via houtproductie en de oogst van voedzame paddenstoelen die in de bossen groeien.  

Sinds 1996 werkt Stichting HoPe in negen inheemse gemeenschappen van de provincie Urubamba. HoPe heeft in alle dorpen het basisonderwijs ondersteund en voor de jongeren van alle gemeenschappen middelbaar onderwijs verzorgd. Tijdens de pandemie is er een programma voor voedselzekerheid opgezet. Aan dit project voor zeven gemeenschappen namen meer dan 500 families deel.  

Op verzoek van de gemeenschappen heeft HoPe in 2021 in Chaullacocha, één van de deelnemende gemeenschappen, een boomkwekerij opgezet. De opzet was het opkweken van honderdtwintigduizend bomen. Een bewoner van Chaullacocha werd aangesteld als verantwoordelijke van de kwekerij. De bewoners van het dorp werden per toerbeurt in de kwekerij aangesteld voor de dagelijkse werkzaamheden, hiermee hadden zij op zijn minst kleine inkomsten tijdens de pandemie. Op eigen initiatief voegde de kweker twintigduizend boompjes van inheemse soorten toe aan de reeds opgekweekte dennenboompjes. 

De kwekerij ligt op 4.200 meter hoogte in het Andesgebergte. Wanneer dennenboompjes op een lagere hoogte gekweekt worden, zijn zij na één jaar groot genoeg om uitgeplant te worden. Vanwege de hoogte en de daarbij komende koude, lukte dat met de boompjes in onze kwekerij helaas niet. De boompjes in de kwekerij van HoPe groeiden veel langzamer en hadden een extra jaar nodig. 

Om het enthousiasme van de bewoners niet te temperen, heeft HoPe in december 2022 twintigduizend boompjes gekocht van een kwekerij uit een lagergelegen dal. Deze boompjes zijn in januari 2023 in verschillende gemeenschappen uitgeplant. 

In december 2023 waren onze eigen boompjes groot genoeg om uitgeplant te worden. Alle beschikbare boompjes werden onder zes inheemse gemeenschappen verdeeld, het aantal varieerde daarbij per grootte van de gemeenschap. 

Het uitvoerende werk gebeurde allemaal in faena, faena is een oud Inca en misschien zelfs pre-Inca gebruik waarbij de hele gemeenschap samenwerkt voor het realiseren van een gemeenschappelijk doel. In alle gemeenschappen werden faenas georganiseerd om de bomen op te halen in de kwekerij en ze te vervoeren naar de plek waar de bomen geplant moesten worden in het eigen dorp, en uiteraard ook om de bomen te planten. Het planten van de boompjes was een waar feest, een feest voor de hele gemeenschap.

In totaal hebben de zes deelnemende gemeenschappen honderdtweeëntwintig hectares bergland aangeplant met honderdveertigduizend boompjes. 

Zevenhonderdvijfendertig families hebben meegewerkt aan de uitvoering van het project.

Om de jonge aanplant te beschermen tegen vraatzuchtige lama’s en alpaca’s werd de aanplant omheind met schapengaas. De bewoners hebben de houten palen geleverd voor de afrastering, HoPe ondersteunde met gaas en krammen. Het uitvoerende werk werd uiteraard weer in faena gedaan. 

Feestelijke inwijding

Een dergelijk groot project kan niet zomaar geklaard zijn, uiteraard hoort hier een feestelijke opening bij. De gemeenschap Chupani maakte er echt een heel groot en bijzonder feest van. 

Naast hout gaan de bossen straks ook eetbare paddenstoelen opleveren. De paddenstoelensoort die in de naaldbossen groeit is erg voedzaam en heeft een zeer goede verkoopprijs. 

Impact bosbouwproject

Inkomsten voor de inheems boerengemeenschappen

Het bosbouwproject is opgezet als antwoord op de grote economische afhankelijkheid van de bewoners van de inheemse gemeenschappen van het nationaal maar vooral ook internationaal toerisme. 

Als diversificatie van inkomstenbronnen kozen de bewoners voor het planten van dennenbomen. In andere streken van het departement Cusco leveren dennenbossen de bewoners van inheemse boerengemeenschappen goede inkomsten op uit de verkoop van hout en vruchtbare paddenstoelen die in de dennenbossen groeien. Zevenhonderdvijfendertig families zullen op den duur economisch voordeel van het project hebben. 

CO2 opslag

De bossen gaan op den duur ook een belangrijke functie vervullen met de opslag van CO2. 

Waterhuishouding

De bossen spelen een belangrijke rol bij het bevorderen van de waterhuishouding in de berggebieden tussen de drieduizendvijfhonderd en vierduizendvijfhonderd meter hoogte in het Andesgebergte. De bewoners van de inheemse gemeenschappen, maar zeker ook de bewoners van de lagergelegen vallei, zijn voor hun drinkwater en water voor bevloeiing van de akkers afhankelijk van het smeltwater van de gletsjers en het regenwater dat de veenachtige bodem op grotere hoogte vasthoudt. Het water uit de sponsachtige bodem wordt beetje bij beetje vrijgegeven via natuurlijke bronnen. 

De klimaatverandering zorgt ervoor dat de gletsjers in het Andesgebergte snel verdwijnen. Het bevorderen van de opslag van water in de bodem zal bijdragen aan een beter beheer van drinkwater en water voor bevloeiing.  

Biodiversiteit

Het planten van bomen op grote schaal bevordert de biodiversiteit in de streek. Naast het planten van dennenbomen plantten de bewoners, met ondersteuning van een collega NGO, ook inheemse boomsoorten. Het bosbouwproject van HoPe omvatte het planten van twintigduizend inheemse bomen. 

Namens de bewoners van Yanamayo, Quelcanca, Chaullacocha, Chupani, Huacahuasi en Cuncani willen wij u heel hartelijk danken voor uw ondersteuning aan dit grote en – voor de zes deelnemende gemeenschappen – enorm belangrijke project. 

We hebben een paar korte video's gemaakt over de werkzaamheden binnen het bosbouwproject:
Bosbouw Werkdag
Bosbouw Chupani bomen transport december 2023
Bosbouw Samen aan het werk
Bosbouw Feest

Stichting HoPe Holanda Peru
Februari 2024