Verkiezingen zonder winnaar
3 juli 2021
Op 6 juni was de presidentsverkiezing in Peru. De strijd ging tussen twee tegenpolen, die in de eerste ronde van 14 kandidaten nummer 1 en 2 waren geworden: de radicaal linkse onderwijzer Pedro Castillo en de conservatieve van corruptie beschuldigde Keiko Fujimori. Formeel is er tot op de dag van vandaag nog geen winnaar aangewezen. De uitslag schijnt nog wel een tijd op zich te laten wachten.
Tweedeling
Tot op het laatste moment was er een nek-aan-nek race tussen de kandidaten en voor zover nu bekend is Castillo met een voorsprong van een half procent als winnaar geëindigd. Hij heeft tussen de 40.000 en 50.000 stemmen méér dan Fujimori.
Tijdens de tellingen leek Fujimori aanvankelijk te winnen. Dat was op basis van de uitslagen in Lima en enkele andere grote steden. Toen later de stemmen uit de rurale gebieden binnenkwamen, keerde het tij zich ten gunste van Castillo. En dat is nu precies de tegenstelling die wordt ervaren: die tussen de rijke stedelijke gebieden en de arme rurale gemeenschappen, die tot nu toe weinig tot niets in de melk te brokkelen hadden.
Programma van ondergeschikt belang
Keiko Fujimori van de partij Volkskracht is de dochter van een voormalige president. Zij staat een vrije-markt economie voor, gebaseerd op het neoliberalisme, waar het arme deel van de bevolking nauwelijks iets van te verwachten heeft. Castillo van Vrij Peru roept dat er geen armoede mag bestaan in een rijk land als Perú.
Hoe de formele uitslag er ook uit zal zien, er zullen eigenlijk alleen maar verliezers zijn. Lang niet alle kiezers hebben hun stem op hun kandidaat uitgebracht op grond van de inhoud van hun programma. Volgens opinie-onderzoek heeft een groot deel van de mensen op Castillo gestemd, alleen omdat zij wilden voorkómen dat Fujimori het voor het zeggen zou krijgen. Haar naam is nu eenmaal verbonden met corruptie en met de mensenrechtenschendingen van haar vader, die momenteel in de gevangenis zit. Aan de andere kant wilden veel kiezers van Fujimori voorkómen dat 'die communistische Castillo' de lakens zou gaan uitdelen, terwijl zij in feite het programma van Fujimori ook niet onderschreven.
Het resultaat is dat geen van de kandidaten een overtuigende meerderheid heeft gehaald en dat er voorlopig geen president is die het vertrouwen van een groot deel van de bevolking heeft.
Sociale onrust
In deze situatie moet het kiescollege een knoop doorhakken. Maar dit college is daartoe nog niet in staat, omdat er vooral van de kant van Fujimori beschuldigingen van stembusfraude worden geuit. De aanhangers van Castillo beweren dat de uitslag allang bekend en erkend zou zijn geweest als de situatie omgekeerd zou zijn geweest en Fujimori 50.000 stemmen meer zou hebben gehad.
In de nasleep van de verkiezingen is er grote onrust in het land, hetgeen leidt tot polarisatie onder de bevolking. Bevolkingsgroepen komen in opstand en bestrijden elkaar op veel terreinen, ook op straat. Daarbij worden ook anti-buitenlander gevoelens aangewakkerd. De situatie wordt steeds onveiliger. De medewerkers van HoPe lopen daardoor soms ook gevaar.
Een commentator van de (serieuze) Spaanse krant El País schreef onlangs over het gevaar dat Peru zich naar de afgrond beweegt. Laten we hopen op verstandige mensen, die dit weten te voorkomen.
